Dit is het effect van de wintertijd op jouw lichaam
Ieder jaar gaat op de laatste zondag van oktober de wintertijd in. Dat betekent een uurtje langer slapen ten opzichte van de zomertijd. Maar de dagen worden weer korter, omdat het eerder donker wordt. Je lichaam kan een mini-jetlag krijgen door het terugzetten van de klok. In deze blogpost vertellen we je meer over de mogelijke gevolgen van wintertijd op jou en je lichaam. Ook geven we je nuttige tips om goed te slapen en hoe je je kunt aanpassen aan het tijdsverschil.
Wat is ‘wintertijd’?
Wintertijd is eigenlijk onze normale tijd. In de jaren 70 is het concept zomertijd ingevoerd. Dit gebeurde vanuit economische redenen. Er zou in de zomertijd (die op de laatste zondag van maart weer ingaat) zo minder gebruik worden gemaakt van elektriciteit, wat kosten zou besparen. Inmiddels is dat economisch voordeel er niet meer, maar hebben we nog steeds zomer- en wintertijd.
Mini-jetlag door het terugzetten van de klok
Het in oktober teruggaan naar wintertijd (of dus ‘standaardtijd’) kan gevolgen hebben voor je lichaam. Je lichaam heeft zelf namelijk ook een ritme. Door het verzetten van de klok kan dit bioritme verstoord worden. Je kunt de verstoring vergelijken met een mini-jetlag. Vaak duurt dit een paar dagen.
Het verzetten van de klok is niet zo moeilijk, maar het kan wel een verstoring van je ritme tussen de periodes veroorzaken. Je biologische klok loopt namelijk niet meer gelijk met de kalenderklok.
Je dag moet gelijk lopen met je interne klok
De biologische klok zorgt ervoor dat we een slaap-waakritme hebben, maar regelt ook onze bloeddruk, hartfrequentie en lichaamstemperatuur (bron: AD.nl). De biologische klok heeft een omlooptijd van iets meer dan 24 uur per dag. Essentieel hierbij is licht, want dit zorgt ervoor dat je interne klok gelijk wordt gezet met de daadwerkelijke klok. Als je dag - inclusief voldoende daglicht - niet gelijk loopt met je biologische klok, dan functioneert je lichaam niet optimaal.
De invloed van wintertijd op je slaap
In de wintertijd gaan we terug naar onze oorspronkelijke tijd. Voor veel mensen is dit minder problematisch dan van winter- naar zomertijd gaan. Het langer maken van de dag is namelijk makkelijker, omdat de periode van onze biologische klok iets meer dan 24 uur is. Het effect dat overgaan naar wintertijd heeft op je slaap verschilt per persoon: dat hangt namelijk af van je eigen slaapritme.
Jouw slaapritme bepaalt in hoeverre de (overgang naar) wintertijd jouw nachtrust beïnvloedt.
Gemiddeld heeft een volwassene zeven tot negen uur slaap per dag nodig. Mensen zijn echter verdeeld in kort- en langslapers. Waar kortslapers gemiddeld aan minder dan zeven uur slaap voldoende hebben, is het voor langslapers beter om meer dan acht uur per nacht te slapen (bron: Gezondheidsplein.nl). Ben jij een kortslaper of een langslaper?
Wanneer de klok een uur teruggaat is dit voor de kortslapers makkelijker. Zij zijn veel flexibeler in het aanpassen aan nieuwe slaapritmes dan langslapers. Wel is de kwaliteit van je slaap hierbij belangrijk. Alleen bij een goede slaapkwaliteit hebben kortslapers dit voordeel. Een goede nachtrust zorgt ervoor dat je lichaam en hersenen tot rust komen en je emoties van de dag goed verwerkt zijn (bron: Hersenstichting.nl). Je slaapkwaliteit is goed als je uitgerust opstaat en dat jij je gedurende de dag voldoende energiek voelt.
Voldoende slapen helpt om onder meer vermoeidheid tegen te gaan. Daarvoor is het wel belangrijk te voorkomen dat je langere tijd buiten het ideale ritme van je interne klok leeft.
Zelf een goed (en dus gezond) slaapritme behouden of ontwikkelen is gelukkig voor iedereen haalbaar. We hebben 5 lekker slapen-tips voor je!
Goed slaapritme behouden: 5 tips
Om sneller te wennen aan de nieuwe tijd op de klok en om ervoor te zorgen dat je een goed slaapritme houdt hebben we de volgende tips voor je op een rijtje gezet:
- Voor je bioritme is licht essentieel. Zorg ervoor dat je ’s avonds in een donkere slaapkamer slaapt, maar ’s ochtends wakker wordt met licht. Gaat je wekker al voordat het buiten licht is? Denk dan eens aan een daglichtlamp om mee wakker te worden.
- Ga twee dagen voordat de wintertijd ingaat een half uur later naar bed dan normaal. Een dag van tevoren ga je een uur later dan normaal slapen. Op deze manier wen je sneller aan het nieuwe ritme.
- Is de wintertijd ingegaan? Ga in de eerste week van de wintertijd iedere dag op dezelfde tijd naar bed en sta ook op dezelfde tijd op. De regelmaat zorgt ervoor dat je bioritme sneller op orde is.
- Maak slapen comfortabel voor jezelf. Dit doe je door te zorgen voor voldoende ventilatie en een aangename temperatuur in je slaapkamer. Veel mensen slapen beter als het niet te warm is in de slaapkamer.
- Help jezelf met een bij jou passend slaapritueel. Bijvoorbeeld: Zorg ervoor dat je een uur van tevoren offline gaat door je telefoon en laptop weg te leggen. Dim alvast je lichten, poets je tanden en leg je kleding voor de volgende dag klaar. De laatste 20 minuten voordat je echt gaat slapen gebruik je om in je slaapkamer te lezen, mediteren of ontspannen. Op deze manier leert je lichaam wanneer het tijd is om te gaan slapen.
Effect van voeding op je nachtrust
Wil je zo goed mogelijk slapen? Denk dan ook bewust na over wat je eet en drinkt. Eet later op de avond geen zware maaltijd. Vermijd vlak voor je gaat slapen ook voedingsmiddelen die suiker, bewerkte vetten en/of cafeïne bevatten. Denk daarbij aan onder meer chips, koffie en thee, chocolade, frisdranken, energiedrankjes, wijn, bier of andere alcoholische versnaperingen. Lees hier meer informatie over je slaapritme verbeteren om jezelf energieker te voelen.
Denk je een extraatje te kunnen gebruiken ter bevordering van een goede nachtrust, dan kan een voedingssupplement met valeriaan als aanvulling op je voeding een optie zijn. Valeriaan is een rustgevend kruid*: een extract wordt gewonnen uit de wortels van de valeriaanplant. Slaap Support kan als supplement met valeriaan een gezonde slaap ondersteunen, en bevat ook vitamine B5, B6 en B12 die bijdragen tot normale psychologische prestaties.
*Gezondheidsclaim in afwachting van Europese toelating
Geregeld even lekker buiten sporten kan helpen tegen vermoeidheid.
Energiek de wintermaanden door
Het is je na het lezen van dit artikel hopelijk duidelijk: het verzetten van de klok heeft meer impact op je lichaam dan alleen een uurtje meer of minder slapen. Om je bioritme niet te veel te verstoren en zo snel mogelijk aan de nieuwe ‘tijdzone’ te wennen, is het dus belangrijk voldoende te slapen, een goed slaapritme te behouden, geregeld even buiten te komen en daglicht mee te pakken. Zo ben je gedurende de dag energieker. Daarnaast draagt een goede nachtrust ook bij aan je weerstand.
Nieuwsgierig op welke manieren jij je weerstand nog meer kunt ondersteunen?
Lees hier het artikel over de ondersteuning van je weerstand, het hele jaar door! Ken jij alle zes aandachtspunten die we voor je toelichten?
KAG-nr. 431-0820-3281